Θέματα αγροτικής ανάπτυξης έθιξε ο Περιφερειάρχης Ηπείρου

Το ζήτημα της αγροτικής ανάπτυξης είναι εθνικό θέμα και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται

από όλους τους φορείς της Διοίκησης.

Έπρεπε να ενσκήψει η κρίση για να αντιληφθούμε όλοι μας το πόσο  στρεβλό ήταν το μοντέλο μετατροπής της χώρας μας, σε κράτος - υπαλλήλων, που  οδήγησε χιλιάδες αγρότες στην εγκατάλειψη του επαγγέλματός τους και την παραγωγή σε φθίνουσα πορεία ανέφερε  ο Περιφερειάρχης Ηπείρου κ. Καχριμάνης κατά τη στη σημερινή συνεδρίαση (είναι σε εξέλιξη) του Περιφερειακού Συμβουλίου για ζητήματα αγροτικής ανάπτυξης. 

Η Ελλάδα δεν ήταν,  και εξακολουθεί να μην είναι,  σχεδόν σε τίποτε αυτάρκης. Ακόμη και οι ανάγκες της για βασικά είδη διατροφής καλύπτονται  από εισαγωγές που σε πολλές περιπτώσεις είναι αμφιβόλου ποιότητας.

 Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά για τα λάθη, τις παραλείψεις, τις αδιέξοδες- όπως αποδείχτηκε- κατευθύνσεις που δόθηκαν στον αγροτικό κόσμο. Οι κοινοτικές επιδοτήσεις, αντί να κατευθυνθούν στον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της παραγωγής κατασπαταλήθηκαν στην κατανάλωση. Οι συνεταιρισμοί, στην πλειοψηφία τους αποδείχτηκαν κατώτεροι των περιστάσεων και αυτό επιβεβαιώθηκε με την κατάρρευση πολλών συνεταιριστικών οργανώσεων.

Γεγονός είναι ένα: οι όποιοι σχεδιασμοί είχαν γίνει, αποδείχτηκαν ανεπαρκείς.

Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ένα ζήτημα, για να μη δημιουργούνται εντυπώσεις: Την πολιτική της αγροτικής ανάπτυξης χαράσσει το Υπουργείο και οι Περιφέρειες είναι υποχρεωμένες να δρουν εντός του πλαισίου που κάθε φορά θέτει. Τα "χέρια" της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είναι "δεμένα" σε ο, τι αφορά τις  αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που απαιτούνται για να υπάρξει ανάκαμψη της παραγωγής.

Σήμερα ο αγροτικός κόσμος διαβιεί υπό μεγάλη πίεση: Το κόστος παραγωγής είναι υψηλό, οι τιμές πιέζονται από την πτώση της κατανάλωσης και τις εισαγωγές, υπάρχουν διαρθρωτικά προβλήματα, ελλείψεις σε υποδομές και δυσβάσταχτες επιβαρύνσεις από το φορολογικό και το ασφαλιστικό καθεστώς.

Η αποκέντρωση, την οποία όλοι επαγγέλλονται, και στον τομέα της Αγροτικής Ανάπτυξης παραμένει "κενό" γράμμα. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτυχίας, είναι ο τρόπος  που υλοποιήθηκε κεντρικά το προηγούμενο κοινοτικό πρόγραμμα "Αλέξανδρος Μπαλτατζής". 

Οι αδυναμίες και η αναποτελεσματικότητα που υπήρξε, κατέστησε μονόδρομο την εκχώρηση μέρους του νέου προγράμματος  Αγροτικής Ανάπτυξης στις Περιφέρειες.  Πιέσαμε, καταθέσαμε προτάσεις και τελικά στις Περιφέρειες εκχωρήθηκε περίπου το 1/3 του προϋπολογισμού του, προκειμένου να γίνουν, έστω και με καθυστέρηση, στοχευμένες παρεμβάσεις.

Η Ήπειρος είναι μια περιφέρεια που στηρίζεται στον πρωτογενή τομέα.  Η ποιότητα των προϊόντων της είναι ένα από τα πλεονεκτήματα μας.  Τα εσπεριδοειδή, τα ακτινίδια, το λάδι, τα οπωροκηπευτικά, οι ιχθυοκαλλιέργειες είναι προϊόντα που φέρουν "ηπειρωτική ταυτότητα" είναι πηγές εισοδήματος για εκατοντάδες οικογένειες.

Το στοίχημα του μέλλοντος είναι η στροφή και προς νέες καλλιέργειες και η αξιοποίηση της μοναδικής Ηπειρωτικής βιοποικιλότητας, τόσο στην ποιοτική κτηνοτροφία, όσο και στην ανάπτυξη των αρωματικών- φαρμακευτικών φυτών.

Από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μας, θέσαμε σε προτεραιότητα την αντιμετώπιση ζητημάτων που απασχολούν τους αγρότες, κινούμενοι σε δύο άξονες. 

Ø  Ο πρώτος αφορούσε τη δρομολόγηση λύσεων, μέσω αποφάσεων, έργων κλπ, για  θέματα καθημερινότητας.

Ø  Ο δεύτερος ήταν σε πολιτικό επίπεδο, με απώτερο στόχο να πείσουμε τις εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης  να προωθήσουν ρυθμίσεις, ώστε να διορθωθούν καταστάσεις που αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα.

Στο πλαίσιο αυτό, ενδεικτικά αναφέρω τις λύσεις που δώσαμε στους ΤΟΕΒ της Ηπείρου, έστω και αν μέχρι πρόσφατα δεν ανήκαν στην αρμοδιότητα εποπτείας από την Περιφέρεια. Τους έχουμε συνδράμει επανειλημμένως στο σύνολό τους  για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας των δικτύων τους (αντικαταστάσεις αντλιοστασίων, σωλήνων, αρδευτικών αυλάκων κλπ).

Έχουμε προχωρήσει- και συνεχίζουμε- σε δεκάδες παρεμβάσεις για τον καθαρισμό αποστραγγιστικών τάφρων, ποταμών κλπ και στις τέσσερις περιφερειακές ενότητες για την αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων σε καλλιέργειες.

Προχωρήσαμε σε έργα βελτίωσης του αγροτικού οδικού δικτύου σε διάφορες περιοχές, για να διευκολύνεται η πρόσβαση των αγροτών. Το πρόγραμμα αυτό συνεχίζεται και ειδικά την περίοδο αυτή επικεντρωνόμαστε στον κάμπο της Άρτας.

Ολοκληρώσαμε με την επίβλεψή μας αναδασμούς και μεγάλα αρδευτικά έργα, ορισμένα εκ των οποίων καρκινοβατούσαν, όπως του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων, του Μαργαριτίου, της Βαλανοδιρράχης, του κάμπου Κόνιτσας, του Λίθινου - Σακκελλαρικού Δήμου Ζίτσας, του Ριαχόβου, της Χρυσοβίτσας, του Αηδονοχωρίου.  Με πρόσφατη απόφαση εντάξαμε ήδη στο Πρόγραμμα Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας και το Αρδευτικό Έργο του Κάμπου Αμμότοπου στη θέση "Μπούφος" του Δήμου Αρταίων με το ποσό του 1.200.000 ευρώ. Ετοιμάζουμε μελέτες για νέα έργα (ήδη την περασμένη εβδομάδα αναθέσαμε μελέτη για το αρδευτικό του μέσου ρου Καλαμά), για τα οποία αναμένουμε το "πράσινο φως" από το Υπουργείο και κυρίως τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων των λεκανών απορροής. Έργα που βάζουν στην παραγωγή αγρότες, που θα  δώσουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν νέες καλλιέργειες.

Μεγάλο κεφάλαιο για την Ήπειρο αποτελούν η κτηνοτροφία και η πτηνοτροφία. Στηρίξαμε την πτηνοτροφία σε όλες τις δύσκολες καταστάσεις που πέρασε και ιδίως στο ζήτημα που είχε προκύψει με την Επιτροπή Ανταγωνισμού για τους δύο μεγάλους πτηνοτροφικούς συνεταιρισμούς Ιωαννίνων και Άρτας, και την εταιρία Νιτσιάκου.

Δεν σας κρύβω ότι μας προβληματίζουν ιδιαίτερα οι εξελίξεις στον Πτηνοτροφικό της Άρτας και περιμένουμε να βρεθεί λύση ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία του προς όφελος των πτηνοτρόφων- μελών του, αλλά και των εργαζομένων.

Με συνεχείς παρεμβάσεις μας, ξεπεράστηκαν εμπόδια που υπήρχαν και έτσι οι χοιροτρόφοι της Ηπείρου, μπορούν και κάνουν εξαγωγές στη γειτονική Αλβανία. Πρόκειται για έναν κλάδο, που δοκιμάστηκε πολύ έντονα τις προηγούμενες δεκαετίες, το ισοζύγιο της χώρας μας είναι ελλειμματικό και έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης. 

Η μεγαλύτερη φυγή ενεργού δυναμικού, με την παράλληλη γήρανση των όσων ήδη δραστηριοποιούνται στον κλάδο, παρατηρείται στην αγελαδοτροφία- αιγοπροβατοτροφία.  Η φυγή έχει τις αιτίες της: Το επάγγελμα είναι από τη φύση του δύσκολο. Η αποζημίωση της εργασίας είναι δυσανάλογη, τα κόστη μεγάλα και οι τιμές παραγωγού συμπιέζονται και από τη μείωση της κατανάλωσης.

Όλοι όμως συμφωνούν σε ένα σημείο: Ό, τι είναι ο  κλάδος της Ηπείρου που έχει τεράστια περιθώρια ανάπτυξης, αλλά και ο κατεξοχήν κλάδος που υφίσταται πιέσεις από τις εισαγωγές και τη νοθεία. Έχουμε κάνει μια πολύ μεγάλη προσπάθεια ευαισθητοποίησης για την αντιμετώπιση της πλαστογράφησης της φέτας από ξένες χώρες, προτείναμε μάλιστα και μέτρα, τα οποία είναι υπό συζήτηση στα συναρμόδια υπουργεία.

Η Ήπειρος έχει μοναδική βιοποικιλότητα και εκεί στηρίζεται η ποιότητα των προϊόντων της. Σε αυτό πρέπει να επενδύσουμε, αλλά πρώτα πρέπει να λυθούν βασικά ζητήματα, να εκσυγχρονιστούν οι μονάδες μας.

Χάρη στην πίεση που ασκήσαμε και τις προτάσεις που κατά καιρούς υποβάλλαμε στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, λύθηκαν νομοθετικά ζητήματα που αφορούν την απλούστευση των διαδικασιών νομιμοποίησης των κτηνοπτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, τη δυνατότητα κατασκευής πρόχειρων- σύγχρονων όμως - εγκαταστάσεων, την επίλυση ζητημάτων με τους βοσκότοπους. Χρηματοδοτήσαμε και χρηματοδοτούμε  έργα βελτίωσης των υποδομών πρόσβασης σε κτηνοτροφικές μονάδες, συνεχίζουμε το πρόγραμμα αγροτικού εξηλεκτρισμού. 

Eίμαστε σε συνεχή διαβούλευση με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για τη διευθέτηση νομικών και τεχνικών ζητημάτων, ώστε να επιτραπεί η λειτουργία φωτοβολταϊκών για τοπική χρήση σε αντλιοστάσια ΤΟΕΒ και σε σταβλικές εγκαταστάσεις μετακινούμενων κτηνοτρόφων που θα συμπιέσουν έτσι το κόστος για ηλεκτρική ενέργεια.

Οφείλω δε να εξάρω την μεγάλη συμβολή των κτηνιατρικών  υπηρεσιών της Περιφέρειας στους εμβολιασμούς και στην αποτροπή επέκτασης ζωονόσων που θα είχαν καταστροφικά αποτέλεσμα για το ζωικό κεφάλαιο. Θέλω με την ευκαιρία για μια ακόμη φορά να θέσω το ζήτημα της ενοποίησης όλων των διάσπαρτων σήμερα γεωργικών τμημάτων και υπηρεσιών, υπό την ενιαία διοίκηση της Περιφέρειας. Δεν μπορεί την ώρα που δίνουμε τη "μάχη" της ανασυγκρότησης της υπαίθρου να υπάρχουν υπηρεσίες άνευ ουσιαστικά αντικειμένου με επιστημονικό προσωπικό που δεν έχει ουσιαστικό αντικείμενο, και υπηρεσίες αιχμής, όπως αυτές των Περιφερειών να στερούνται του απαραίτητου προσωπικού για να ανταποκριθεί με πλήρη επάρκεια στην υλοποίηση των προγραμμάτων. Το έχουμε θέσει κατ'  επανάληψη στα αρμόδια υπουργεία, όλοι μας έχουμε πει ότι έχουμε δίκιο, αλλά κανένας δεν προχωρά σε αποφάσεις.

Η Περιφέρεια Ηπείρου, δεν περιορίζεται μόνο στη στήριξη της παραγωγής. Έχει κάνει βήματα πιο πέρα, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των τοπικών προϊόντων. Στο πλαίσιο αυτό δημιουργήσαμε το Ηλεκτρονικό καλάθι αγροτικών προϊόντων, που αν και είναι στα πρώτα του ουσιαστικά βήματα, σιγά- σιγά αρχίζει να έχει αποτελέσματα για τους παραγωγούς που εντάσσονται σε αυτό.

Πολύτιμη είναι όμως και η βοήθεια που προσφέρουμε με τη συμμετοχή της Περιφέρειας σε στοχευμένες εκθέσεις, που δίνει τη δυνατότητα σε παραγωγούς να προβάλλουν τα τοπικά προϊόντα, τονώνοντας έτσι την εξωστρέφειά τους. Πρέπει τη δυνατότητα αυτή να την αξιοποιήσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι παραγωγοί, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν να αντιληφθούν και πως κινούνται οι ξένες αγορές και τι περιθώρια υπάρχουν για τα προϊόντα τους.

Έχουμε όμως και το "εσωτερικό μέτωπο". Εδώ έγινε ένα βήμα πίσω, σε ο, τι αφορά τις αγορές παραγωγών. Πιστεύουμε ότι ήταν λάθος η κατάργησή τους και για αυτό ζητήσαμε  και από τη Βουλή την επαναφορά του νομοθετικού πλαισίου που είχε διαμορφωθεί.

Το  νέο πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης έχει καθυστερήσει να υλοποιηθεί ως προς τις δράσεις έργων. Από την πρώτη πρόσκληση για τους νέους αγρότες, δεν είμαστε ικανοποιημένοι από τη συμμετοχή. Έχουμε 253 εντάξεις και επιπλέον άλλοι 17 είναι εν δυνάμει δικαιούχοι καθώς χρειάζονται μόνο κάποια συμπληρωματικά στοιχεία. Μικρός αριθμός για την Ήπειρο.

Το θετικό είναι ότι εξασφαλίσαμε να παραμείνουν στην Ήπειρο οι αδιάθετοι πόροι, συν 10% επιπλέον  και θα έχουμε  δεύτερη πρόσκληση για το πρόγραμμα σε επίπεδο Περιφέρειας, από την οποία μπορούν να επωφεληθούν 400 νέοι αγρότες.

Επ' ουδενί δεν πρέπει να χαθεί και η δεύτερη ευκαιρία και απευθύνω έκκληση σε μελετητές, γεωπόνους, κτηνιάτρους και νέους να προετοιμαστούν έγκαιρα, ώστε να καταθέσουν άρτιους φακέλους. Έχουμε χρέος όλοι μας, να πλησιάσουμε έναν- έναν τους νέους μας, να τους εξηγήσουμε το πρόγραμμα και να τους προτρέψουμε να ενταχθούν σε αυτό. Κι εδώ ζητάω και την άμεση ενεργοποίηση των Δήμων.

Η Περιφερειακή Αρχή ανέλαβε πολιτικές πρωτοβουλίες για ευρύ φάσμα θεμάτων που δεν ανήκουν στην αποκλειστική της αρμοδιότητα. Δώσαμε μάχη  για τους βοσκοτόπους.   Οφείλω δε  να τονίσω ότι αν δεν είχε αναλάβει η Περιφέρεια την σύνταξη των σχεδίων και δεν είχε ετοιμάσει όλη τη γραφειοκρατική εργασία για τις δηλώσεις ΟΣΔΕ σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, είναι αμφίβολο αν σήμερα θα μπορούσαν να τις είχε υποβάλλει στο ΟΠΕΚΕΠΕ η συντριπτική πλειοψηφία των κτηνοτρόφων μας.

Η σημερινή συζήτηση γίνεται στη "σκιά" των μεγάλων προβλημάτων που εντοπίζονται με τους δασικούς χάρτες. Δεν αφορά αρμοδιότητα της Περιφέρειας, αν και ήλθαμε  και εμείς αντιμέτωποι με την προχειρότητα της σύνταξής τους, καθώς ακόμη και επαρχιακοί δρόμοι χαρακτηρίζονται αρχικά ως δασική έκταση. 'Εχουμε ανοικτά ζητήματα με αρδευτικά και αναδασμούς που υλοποιεί ή θέλει να υλοποιήσει η Περιφέρεια. Έχουν εντοπιστεί κραυγαλέες αδικίες και λάθη, που ουσιαστικά οδηγούν σε "κατάσχεση" περιουσιών και στερούν τη δυνατότητα σε νέους να αξιοποιήσουν και πάλι αγροτικές εκτάσεις, είτε για αμπέλια, είτε για αρωματικά φυτά, είτε για άλλες καλλιέργειες. Θέτουν δε  σε κίνδυνο τις επιδοτήσεις των αγροτών μέσω του ΟΣΔΕ, γι' αυτό και  ξεκινήσαμε έναν πολύμηνο αγώνα για να πείσουμε το αρμόδιο Υπουργείο για τα αυτονόητα. Δεν τα καταφέραμε στο βαθμό που έπρεπε και είναι ώρα οι υπεύθυνοι για το αλαλούμ που υπάρχει, να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Περισσότερα θα έχουμε τη δυνατότητα να αναλύσουμε στη συνέχεια της συζήτησης. Εκείνο που προς το παρόν θέλω να τονίσω είναι ότι η Περιφέρεια όλα αυτά τα χρόνια άπλωσε ομπρέλα προστασίας στον αγροτικό κόσμο, αντιμετωπίζει με  τον πρέποντα σεβασμό τους ανθρώπους του μόχθου, δεν κατέφυγε ποτέ σε λαϊκίστικες κορώνες και δεν επιχείρησε να ωραιοποιήσει καταστάσεις, επιδιώκοντας πάντα την ουσία και όχι τις πρόσκαιρες εντυπώσεις.